Dünya çapında bahis sektörü hızla büyürken, yasa dışı bahislerin ekonomideki payı ve etkisi giderek daha fazla dikkat çekiyor. 2023 yılı itibarıyla dünya bahis ekonomisinin büyüklüğü 702,5 milyar dolara ulaşmış durumda. Ancak bu devasa rakamın arkasında, yasal bahislerin ötesinde yer alan büyük bir sorun gizleniyor: Yasa dışı bahis sektörü. ABD Adalet Bakanlığı’na göre, dünya genelinde yasa dışı bahis sektörü yıllık 511 milyar dolar seviyesinde. Bu da, yasal bahis ekonomisinin yüzde 72’sine karşılık geliyor.
Türkiye de bu küresel sorunun önemli bir parçası. İçişleri Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de yasa dışı bahis pazarının yıllık değeri yaklaşık 50 milyar doları buluyor. Bu, Türkiye’deki yasal bahis miktarının 8 katı bir büyüklük anlamına geliyor. Yani, yasal bahis pazarının büyüklüğü yalnızca 6 milyar dolar civarındayken, yasa dışı bahis sektörü kontrol edilemez bir şekilde büyümeye devam ediyor. Eğer bu yasa dışı bahis parası ekonomiye kazandırılabilseydi, yalnızca spor kulüplerinin bile 250 milyon dolar gibi büyük bir ek gelir elde edebileceği tahmin ediliyor. Sektör temsilcileri ise bu alanda düzenleme yapılarak yasal bahis sitelerinin sayısının artması gerektiği görüşünde.
Yolsuzluğun başlıca kaynağı: Spor ve bahis
Yasa dışı bahis, özellikle spor dünyasında büyük bir tehdit oluşturuyor. Spor karşılaşmalarında şike ve manipülasyonun en önemli kaynağı olarak gösterilen yasa dışı bahis, sporun doğasını bozarak güvenilirliğini zedeleyen bir unsur olarak dikkat çekiyor. Sporcular ve kulüpler, bu yasa dışı yapıların hedefinde yer alırken, taraftarlar ve izleyiciler de dolaylı yoldan mağdur ediliyor. Bahis sektörü, sporun sırtından beslenirken, ona katkıda bulunmayan bir asalak gibi işlev görüyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye’de yasa dışı bahis ve suç gelirlerinin aklanmasına karşı geniş çaplı bir mücadele başlattı. Bakan Mehmet Şimşek, vergi ve kamu payı kayıplarına yol açan kayıt dışı ekonomik faaliyetlere karşı dört koldan çalışma yürütüldüğünü belirtti. Bu mücadelenin baş aktörlerinden biri ise Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK). Kurul, yasa dışı bahis operasyonlarında kullanılan 280 binden fazla banka hesabını tespit ederek bu hesapların kapatılmasını sağladı. Ayrıca, 1 milyondan fazla e-para ve ödeme hesabı kapatılırken, 3 binden fazla sanal POS cihazı devre dışı bırakıldı.
Siber operasyonlar: Yasadışı bahis gelirlerine darbe
MASAK ve güvenlik birimlerinin iş birliğiyle düzenlenen operasyonlar, yasa dışı bahis sektörüne büyük bir darbe vurdu. Türkiye’nin en büyük siber operasyonu olan Sibergöz-46 Operasyonu ile yasa dışı bahis şüphesi taşıyan yaklaşık 7 milyar lira haksız kazanç tespit edilerek el konuldu. Bu süreçte suç örgütleri tarafından kullanılan kripto para platformları da mercek altına alındı. Kripto varlıklara dönüştürülen yasa dışı bahis gelirlerinin izinin sürülmesi, suç gelirlerinin aklanmasını önlemeye yönelik en önemli adımlardan biri olarak gösteriliyor.
“Finansal kuruluşlar üzerine düşeni yapmalı”
Bakan Şimşek, yasa dışı bahisle mücadelede finansal kuruluşların kritik bir rol oynadığını vurguluyor. MASAK, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile iş birliği içinde yürütülen çalışmalar kapsamında, finansal işlemlerin sıkı bir denetime tabi tutulması planlanıyor. Yeterli denetim ve kontrol sistemini uygulamayan finansal kuruluşlara yönelik cezai yaptırımların artırılması da gündemde.
“Yasal bahis sitelerine izin verilsin”
Türkiye’de yasal bahis pazarının en fazla 1,5 milyar dolar büyüklüğünde olduğunu söyleyen bahis sektörü temsilcileri, yasa dışı alanda kalan 50 milyar dolarlık bir hacmin kayıt altına alınması için özel teşebbüslere izin verilmesi gerektiğini söylüyor. Almanya, İngiltere ve İspanya’da olduğu gibi bu sektörün tamamen yasallaştırılması gerektiğini söyleyen sektör temsilcisi şunları söylüyor; “Dünyada 700 milyar dolardan fazla bir büyüklüğe sahip bir sektörden bahsediyoruz. Tüm dünyada bu işler nasıl yapılıyorsa bizde de öyle yapılabilir. Bu sektör kayıt dışında kaldığı sürece çetelerin ve yasa dışı örgütlerin kontrolünde kalmaya devam eder. Devletin bu alandaki vergi kaybı çok ciddi seviyelerde. Türkiye’nin cari açığının 4’te 1’i oranında bir kaybı oluyor her sene. Çözüm için düzenleme şart. Eğer düzenleme yapılırsa spor kulüplerinde de sponsorluk gelirleri hızlı bir şekilde artar ve borçlu kulüp kalmaz.”
Şimşek: Yeni düzenlemeler kapıda
Hazine ve Maliye Bakanlığı, yasa dışı bahisle mücadele kapsamında yeni yasal düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Bakan Mehmet Şimşek, bu düzenlemelerin mali suçları minimuma indirmeyi hedeflediğini belirterek, “Lisanssız faaliyetleri ve sanal kumarı bütünüyle engelleme kararlılığındayız. Önümüzdeki dönemde uygulamadaki sorunları çözecek, mali suçları asgari düzeye indirecek yeni tedbirler öngörüyoruz. Mevzuat değişikliği dahil bütün seçenekleri değerlendiriyoruz. Bu amaçla konunun bütün taraflarının katkılarıyla kapsamlı ve bütünleşik yeni bir mücadele konsepti üzerinde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
